فقه الامام الصادق (کتاب)كتاب" فقه الإمام الصادق عليه السلام" تألیف شیخ محمّد جواد مغنیّه يك دوره‌ى كامل فقه از طهارت تا دیات است كه به منظور آشنايى ساير فرق اسلامى با فقه جعفری نوشته شده است. مسائل به صورت نيمه استدلالى مطرح شده و در عين اختصار عبارات، ادله‌ى احکام نيز مورد توجه قرار گرفته است. ۱ - درباره مؤلفترجمۀ زندگانى مرحوم« محمد جواد مغنیّه » در كتب تراجم، آن چنان كه شايستۀ شأن و منزلت اين شخصيت بزرگ است، ذكر نشده است. لذا اين امر باعث گمنامى ايشان در بيان عامۀ مسلمانان و در بعضى مواقع در بين علما گرديده است. « شيخ محمّد جواد مغنيّه»، در سال ۱۳۲۲ ه. ق در خانوادۀ آل مغنيّه كه به فضل و دانش شهرت دارند، در قريۀ« طیردبا » از قراء جبل عامل به دنيا آمد. [۱]
الشيعة و التشيع، ج۱، ص ۱۱۷ .
دروس مقدماتى را نزد شيوخ آن ديار فرا گرفت. از آنجا كه حوزۀ علميۀ نجف اشرف را مأمن مناسبى براى بحث و تحقيقات علمى خود يافت بدان جا مهاجرت كرد و از محضر پر فيض اساتيد و دانشمندان بزرگى از جمله« سید حسین الحمامی » كه در عصر خود از علماى برجستۀ نجف به شمار مى‌رفت كسب فيض كرد. مرحوم مغنيّه پس از مدّتى به جبل عامل بازگشت و در قريۀ خود به پژوهش، تحقيق و تدريس علوم دينى پرداخت. تا اينكه به عنوان حاكم شرع در بيروت تعيين شد، سپس سمت مشاورت عالى محكمۀ شرعى را بر عهده گرفت و در اين پست مشغول انجام وظيفه شد. مرحوم مغنيّه در سال‌هاى آخر عمر خود جهت كسب علم و تدريس در حوزۀ علمیّۀ قم به ايران مهاجرت كرد و چند سال نيز در آنجا به تحقيق، پژوهش و تدريس علوم حوزوى از جمله تفسير قرآن پرداخت كه حاصل تلاش‌هاى او دهها اثر ارزشمند در زمينه‌هاى مختلف علوم اسلامى است.« استاد مغنيّه»، از معدود مفسّرانى است، كه موفق به تأليف دو تفسیر ارزشمند بر قرآن كريم شده است. اوّلين اثر تفسيرى ايشان بر قرآن كريم تحت عنوان« الکاشف فی تفسیر القرآن الکریم » مى‌باشد كه در هفت مجلد در بيروت به طبع رسيده است. مفسّر در اين تفسير، از مجموع روش‌هاى تفسيرى بهره جسته است. سپس بعد از مدتى مجددا به بيروت بازگشت و پس از ساليان متمادى تلاش و كوشش و خدمت به غنى كردن فرهنگ پر بار اسلام ، در نهايت، در ماه محرم سال ۱۴۰۰ ه. ق در همان جا، نداى حق را لبيك گفت و پيكر مطهرش جهت تدفين در جوار مرقد مطهر حضرت امیر المؤمنین علی علیه السّلام به نجف اشرف انتقال يافت و در همان جا به خاك سپرده شد. ۲ - انگيزه‌ى تاليف مؤلف انگيزه‌ى خود را از تاليف كتاب چنين بيان مى‌كند:« روزى مستشرقى آلمانى به من گفت ما پيش از اين كه كتاب الفقه على المذاهب الخمسه را بخوانيم نمى‌دانستيم كه شیعه هم فقه دارد. گفتم آنچه من در آن كتاب نوشتم نسبت به فقه شيعه چيزى به حساب نمى‌آيد. گفت چون زبان اصلى ما عربى نيست عربى قديم را نمى‌فهميم. در آن لحظه تصميم گرفتم يك دوره‌ى كامل فقه شامل عبادات و معاملات بر مبناى مذهب جعفرى بنويسم.» [۳]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۱، ص۵ .
۳ - منابع كتاب مهم‌ترين مصادر مؤلف در نگارش كتاب عبارت بوده‌اند از: وسائل الشیعة ، [۵]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۳، ص ۲۶۰.
مدارک ، [۷]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۱، ص ۹۰.
حدائق ، [۹]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۳، ص۲۹۰ .
مفتاح الکرامة ، [۱۰]
مفتاح الكرامة، سید محمد جواد عاملی، ج۱، ص ۲۹۰ .
[۱۱]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۱، ص۲۰۹ .
جواهر الکلام ، [۱۳]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۱، ص۲۱۳ .
مصباح الفقیه ، [۱۵]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۱، ص۲۱۸ .
مکاسب و حواشى آن، [۱۶]
المكاسب، شیخ مرتضی انصاری، ج ۳، ص۱۱۷ .
[۱۷]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۳، ص۱۲ .
مسالک ، [۱۹]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۳، ص۱۵۰ .
بلغة الفقیه ، [۲۱]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۵، ص۹۹ .
فرائد الاصول ، منهاج الصالحین ، [۲۲]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۴، ص۳۲۰ .
العروة الوثقی [۲۳]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۵، ص۱۷۵ .
و شرح ارشاد . [۲۴]
فقه الإمام الصادق عليه السلام، شيخ محمّد جواد مغنيّه، ج۶، ص۲۹۸ .
۴ - چاپ چاپ دوم فقه الامام جعفر الصادق علیه السلام در سال ۱۴۲۱ قمرى در ۶ جلد و ۳ مجلد توسط انتشارات اسماعیلیان در شهر قم منتشر شده است. ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار جامع فقه أهل البيت عليهم السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی |